Đô thị hóa và bài học về chống ngập

09:03, 14/03/2022
.
(Baoquangngai.vn)- UBND TP.Quảng Ngãi vừa phối hợp với Báo Tuổi trẻ và Công ty Bất động sản Incomreal tổ chức Tọa đàm Quy hoạch đô thị phía nam TP.Quảng Ngãi và chống ngập bền vững. Đây là nội dung thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân TP.Quảng Ngãi.
[links()]
Trong những năm qua, đô thị hóa đã làm thay đổi bộ mặt TP.Quảng Ngãi. Tuy nhiên, việc phát triển đô thị nhanh nhưng chưa đầu tư xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, nhất là đầu tư hệ thống cấp, thoát nước, để rồi đợt ngập lụt cuối năm 2021 đã phơi bày hết những bất cập, hạn chế trong quá trình đô thị hóa. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.Quảng Ngãi, nếu không có giải pháp chống ngập bền vững. 
Đường phố trung tâm TP.Quảng Ngãi bị ngập trong trận mưa lịch sử cuối năm 2021. Ảnh TL
Đường phố trung tâm TP.Quảng Ngãi bị ngập trong trận mưa lịch sử cuối năm 2021. Ảnh TL
 
Có thể nói, đợt ngập lụt cuối năm 2021 ở TP.Quảng Ngãi được xem là trận ngập lịch sử của đô thị lớn nhất tỉnh. Nguyên nhân được mổ xẻ thì nhiều, có cả khách quan lẫn chủ quan. Có yếu tố khách quan là do lượng mưa kỷ lục dẫn đến lưu lượng nước qua sông Bàu Giang tăng đột biến (lên đến 250m3/s). Bên cạnh đó, hệ thống thoát nước được xây dựng trước năm 2000 nhỏ và không đồng bộ, còn nhiều bất cập; nhiều tuyến kênh thoát nước chính (kênh Bàu Sắt, kênh Bàu He…), hồ điều hòa (Bàu Cả, Nghĩa Chánh) bị bồi lắng, nhưng không được nạo vét, khơi thông làm giảm dung tích chứa, ảnh hưởng rất lớn đến đường chảy thoát nước từ khu vực nội thành ra các sông...
 
Về nguyên nhân chủ quan và được xem là nguyên nhân chính là do việc phát triển các khu đô thị chưa kết nối hạ tầng đồng bộ và chưa dự lường hết các phương án thoát nước dẫn đến trận ngập chưa từng có từ trước đến nay ở thành phố trẻ này. 
 
Nhằm giải quyết tạm thời việc chống ngập, trong năm 2022, TP.Quảng Ngãi đã bố trí đầu tư 120 tỷ đồng để khắc phục các điểm ngập cục bộ ở phía lưu vực thoát ra sông Trà Khúc; cải tạo các tuyến cống thoát nước và khơi thông các hồ điều hòa. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể chống ngập cho một phần của TP.Quảng Ngãi, góp phần giảm thiểu tình trạng ngập do mưa cho đô thị này. 
 
Để giải quyết bài toán chống ngập cho toàn TP.Quảng Ngãi một cách căn cơ, hay nói cách khác là để chống ngập bền vững thì cần nguồn kinh phí hơn 10 lần như thế. Theo tính toán sơ bộ, TP.Quảng Ngãi cần khoảng 1.450 tỷ đồng để làm đê, kè, nạo vét sông Bàu Giang, đầu tư trạm bơm cưỡng bức, cống tiêu, hồ điều hòa phía Nam, các trục tiêu thoát nước chính của đô thị.... Đây là số tiền không hề nhỏ. Vì thế, câu chuyện ngập lụt cuối năm 2021 là một bài học lớn trong quá trình phát triển đô thị không chỉ của TP.Quảng Ngãi mà còn là bài học cho việc phát triển các đô thị khác trên địa bàn tỉnh.
 
Thành phố Quảng Ngãi và các địa phương trong tỉnh sẽ phát triển đô thị mạnh mẽ trong những năm đến, với mục tiêu phát triển các khu đô thị mới hiện đại, những đô thị xanh… nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân. Vì thế, vấn đề đặt ra là tỉnh cần có một quy hoạch phát triển đô thị thật bài bản, khoa học. 
 
Việc quy hoạch, đầu tư, phát triển đô thị cần làm tốt việc khai thác cảnh quan ven sông, hướng biển. Quy hoạch phát triển đô thị mới phải kết nối, đồng bộ hạ tầng với khu đô thi thị cũ, gắn với cấp thoát nước và chống ngập lụt đô thị. Đặc biệt là, việc quy hoạch, đầu tư, phát triển phải tôn trọng yếu tố tự nhiên, có tính đến yếu tố biến đổi khí hậu và trong quá trình thực hiện phải bám sát vào quy hoạch, để tránh lặp lại câu chuyện đô thị ngập nước do lỗi chủ quan của con người.
 
HOÀNG TRIỀU
 

.