(Báo Quảng Ngãi)- Sau 10 năm thành lập, đi vào hoạt động, Quỹ Bảo vệ môi trường (BVMT) tỉnh hoạt động ngày càng ổn định, hiệu quả, giải quyết được nhu cầu về vốn cho các dự án cải thiện chất lượng môi trường trên địa bàn. Do đó, việc duy trì và phát triển quỹ là cần thiết, phù hợp đối với xu thế phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.
 |
| Xe chuyên dụng của Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Ngãi vận chuyển rác thải về Nhà máy Xử lý rác thải sinh hoạt Nghĩa Kỳ (Tư Nghĩa) để xử lý. Ảnh: T.HUYỀN |
Quỹ BVMT tỉnh được thành lập vào năm 2013, là tổ chức tài chính nhà nước, chịu sự quản lý của Sở Tài chính. Kể từ khi được thành lập đến nay, quỹ luôn hoạt động hiệu quả, phát huy được vai trò trong công tác BVMT.
Tính đến ngày 31/12/2022, tổng nguồn vốn hoạt động của quỹ là 25,6 tỷ đồng. Trong đó, vốn điều lệ được ngân sách nhà nước cấp 20 tỷ đồng, ngân sách bổ sung vốn hoạt động là 4,4 tỷ đồng, bổ sung vốn từ chênh lệch thu chi hoạt động quỹ là 1,2 tỷ đồng. Nguồn vốn này được sử dụng cho vay ưu đãi, hỗ trợ tài chính, số tiền nhàn rỗi còn lại được gửi tại các ngân hàng thương mại.
Đối với cho vay lãi suất ưu đãi, từ năm 2014, quỹ đã thẩm định và trình cấp có thẩm quyền quyết định cho 14 dự án vay, giải ngân số tiền 25,6 tỷ đồng. Số vốn hiện đã thu hồi 18,9 tỷ đồng; số vốn còn lại phải tiếp tục thu là 6,7 tỷ đồng/9 dự án. Một số công ty đầu tư trong lĩnh vực BVMT đã được vay vốn, mua sắm trang thiết bị phục vụ hoạt động như Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Ngãi, Công ty CP Cơ điện môi trường Lilama... Nhờ nguồn vốn vay ưu đãi, các công ty này đảm bảo được nguồn tài chính, vận hành hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ môi trường.
Về sử dụng vốn hỗ trợ tài chính, Quỹ BVMT tỉnh đã hỗ trợ 100 triệu đồng cho UBND xã Bình Châu (Bình Sơn) để xử lý, cải tạo môi trường bị ô nhiễm tại cầu Quỳnh Lưu. Đối với công tác ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường, tính đến nay, quỹ đã tiếp nhận 69,6 tỷ đồng/245 dự án; đã hoàn trả 8,8 tỷ đồng/48 dự án, còn lại 60,8 tỷ đồng/197 dự án. Trong suốt quá trình hoạt động, đặc biệt là việc cho vay, Quỹ BVMT tỉnh chưa để xảy ra nợ xấu; việc hỗ trợ tài chính cho các dự án ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được thực hiện nghiêm túc.
Năm 2022, Quỹ BVMT tỉnh đã trình phương án chuyển đổi cơ chế tài chính của đơn vị từ tự đảm bảo một phần sang tự đảm bảo toàn bộ chi thường xuyên và chi đầu tư. Đảm bảo hoạt động không vì lợi nhuận, nhưng vẫn bảo toàn và phát triển vốn bằng cách trích từ chênh lệch thu chi bổ sung vốn hoạt động.
Tuy nhiên, hiện nay có một số khó khăn, cần được cấp thẩm quyền quan tâm tháo gỡ, tạo điều kiện để quỹ phát triển mạnh mẽ hơn. Đó là lĩnh vực tín dụng, quy định hiện hành hạn chế về nguồn vốn và hàng rào pháp lý quy định chặt chẽ về đối tượng cho vay, tài sản đảm bảo, đã buộc quỹ phải thu hẹp đối tượng phục vụ. Vì vậy, các doanh nghiệp cần vốn vay thường không đáp ứng được các chính sách tín dụng mà quỹ đặt ra. Đồng thời, hiện cũng chưa có khung pháp lý rõ ràng quy định về cơ cấu tổ chức, mô hình hoạt động và cơ chế tài chính của quỹ, dẫn đến chưa đa dạng hoạt động. Hơn nữa, nguồn vốn hạn hẹp, trong khi quỹ phải đảm bảo nguyên tắc hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, lãi suất cho vay thấp, thời hạn vay kéo dài. Hạn mức cho vay không quá 20% vốn hoạt động cho 1 dự án, nên việc cho vay chưa đáp ứng được nhu cầu vốn của doanh nghiệp...
Theo Phó Giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Quốc Tân, Quỹ BVMT tỉnh là một trong những quỹ hoạt động hiệu quả trong tổng số 49 quỹ tín dụng trong cả nước. Do đó, việc duy trì và phát triển quỹ là cần thiết, phù hợp đối với xu thế phát triển kinh tế - xã hội hiện nay. Mới đây, UBND tỉnh ban hành Điều lệ tổ chức hoạt động của Quỹ BVMT tỉnh, thay thế điều lệ trước đó, đã tạo điều kiện để quỹ hoạt động ngày càng thuận lợi hơn. Tuy nhiên, UBND tỉnh cũng cần quan tâm tạo điều kiện về đảm bảo nguồn vốn hoạt động, để Quỹ BVMT tỉnh thực sự trở thành chỗ dựa tài chính cho các dự án môi trường mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần BVMT trên địa bàn tỉnh.
THANH HUYỀN
