(Baoquangngai.vn)-
Chiều 11/3, UBND TP.Quảng Ngãi phối hợp với Báo Tuổi Trẻ tổ chức tọa đàm “Quy hoạch đô thị phía nam TP.Quảng Ngãi và chống ngập bền vững”, nhằm nhận diện nguyên nhân và tìm ra các giải pháp căn cơ chống ngập cho đô thị phía nam TP.Quảng Ngãi trong thời gian tới.
[links()]
Tham gia buổi tọa đàm có lãnh đạo UBND TP.Quảng Ngãi, Sở Xây dựng, Sở TN&MT, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật, Hội Kiến trúc sư tỉnh và một số đơn vị liên quan.
Nhận diện nguyên nhân và tìm giải pháp chống ngập
Buổi tọa đàm diễn ra trong không khí sôi nổi, trao đổi thẳng thắn, chỉ ra các nguyên nhân gây ngập ở TP.Quảng Ngãi, cũng như giải pháp chống ngập. Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Văn Nguyên cho biết, TP.Quảng Ngãi có hệ thống thoát nước chung, nước mưa và nước thải theo hệ thống cống thoát ra sông Trà Khúc và sông Bàu Giang. Thành phố hiện có gần 104km đường ống thoát nước và 6,5km tuyến kênh. Hiện tại, trong khu vực trung tâm thành phố có hồ điều hòa Bàu Cả (thoát nước ra sông Trà Khúc qua trạm bơm cưỡng bức) và hồ điều hòa Nghĩa Chánh. Hệ thống bơm tiêu úng đã phát huy rất hiệu quả trong những năm gần đây.
Trong đợt ngập lịch sử vừa qua, thành phố đã nhận diện 19 điểm ngập phân bố rải khắp 5 lưu vực thoát nước. Trong đó, có đến 12 điểm ngập và thường xuyên ngập sâu. Ngoài ra, còn có một số điểm ngập nước cục bộ tại một số khu dân cư hiện hữu trên địa bàn nội thành thành phố.
 |
| Quang cảnh buổi tọa đàm |
Các đại biểu nhận diện, nguyên nhân gây ra đợt ngập lịch sử do lượng mưa kỷ lục dẫn đến lưu lượng nước qua sông Bàu Giang tăng đột biến lên đến 250m3/s, diện tích mặt cắt dòng sông Bàu Giang không đủ đáp ứng, dẫn đến nước sông dâng cao tràn vào TP.Quảng Ngãi (khu vực đường Trường Chinh) gây nên ngập làm chậm quá trình tiêu thoát khu vực phía nam đường Hùng Vương ra Sông Bàu Giang dẫn đến kéo dài thời gian ngập úng cục bộ; hệ thống thoát nước được xây dựng trước năm 2000 nhỏ và không đồng bộ, còn nhiều bất cập; nguồn lực đầu tư thoát nước còn hạn hẹp; nhiều tuyến kênh thoát nước chính (kênh Bàu Sắt, kênh Bàu He…), hồ điều hoà (Bàu Cả, Nghĩa Chánh) bị bồi lắng, cỏ dại xâm lấn nhưng không được nạo vét, khơi thông làm giảm dung tích chứa, ảnh hưởng rất lớn đến đường chảy thoát nước từ khu vực nội thành ra các sông...
Đồng thời, các đại biểu cũng cho rằng, mặt trái của quá trình đầu tư, phát triển đô thị trong đó có việc đầu tư xây dựng các khu dân cư, khu đô thị trong thời gian gần đây đã làm giảm khá nhiều vùng trũng chứa nước tự nhiên trong đô thị; quá trình thi công xây dựng chưa hoàn chỉnh, chưa kết nối đồng bộ với hệ thống thoát nước chính của thành phố. Bên cạnh đó, cao độ san nền các dự án cao hơn cao độ hiện trạng trung bình từ 0,5 đến 1,0m cũng góp phần gây ngập úng các khu vực lân cận dự án, nhất là các khu dân cư cũ, ảnh hưởng đến đời sống người dân.
 |
| Nhiều tuyến đường ở trung tâm TP.Quảng Ngãi ngập sâu trong nước trong đợt ngập lụt cuối năm 2021 |
Bàn về giải pháp chống ngập cho TP.Quảng Ngãi, Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Văn Nguyên cho biết, thời gian tới, thành phố sẽ bố trí nguồn kinh phí khoảng 120 tỷ đồng để khắc phục các điểm ngập cục bộ ở phía lưu vực thoát ra sông Trà Khúc; cải tạo các tuyến cống thoát nước và khơi thông các hồ điều hòa.
Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Quảng Ngãi Bùi Trọng Nhơn cho rằng, với lưu vực thoát nước phía nam sông Bàu Giang có đến 12 điểm ngập và thực tế lượng nước đổ về sông Bàu Giang lớn nhưng hiện tại việc thoát nước gặp khó khăn. “Giải pháp căn cơ là phải cắt một phần lưu vực thoát nước của TP.Quảng Ngãi đổ thẳng ra sông Bàu Giang, để lượng nước không tập trung vào khu đô thị Ngọc Bảo Viên sẽ giảm thiểu tình trạng ngập”, ông Bùi Trọng Nhơn nói.
Cũng bàn về vấn đề này, ông Phạm Hoàng Việt, Trưởng phòng Phát triển đô thị và Hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng) nhận định, giải pháp căn cơ nhất là cần phải chỉnh trị sông Bàu Giang, tạo tuyến kè hai bên. Hiện tại, lưu lượng thoát nước của sông Bàu Giang kém. Cải tạo được sông Bàu Giang không chỉ làm đẹp đô thị mà còn giải quyết dứt điểm vấn đề ngập lụt của TP.Quảng Ngãi.
Ngoài ra, các đại biểu cho rằng để tránh tình trạng ngập lụt ở các khu đô thị mới và đồng bộ hệ thống thoát nước thì trong quá trình lập quy hoạch điều chỉnh thành phố 1/2000 cần phải bám sát, điều chỉnh, bổ sung các tuyến thoát nước chính cần thiết, kết nối đồng bộ hệ thống thoát nước chung của đô thị trung tâm thành phố.
 |
| Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Quảng Ngãi Bùi Trọng Nhơn |
Với góp ý cắt lưu lượng nước tập trung vào tuyến kênh Thích Lý đổ ra sông Bàu Giang, Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Văn Nguyên cho rằng, đây là ý kiến rất hay và sẽ lưu ý trong việc xử lý ngập của TP.Quảng Ngãi. Riêng đối với việc chỉnh trị sông Bàu Giang, ông Nguyên đồng tình với các đại biểu và cho rằng đây là việc nên làm nhưng nguồn vốn tính toán lên đến 1.450 tỷ đồng mới làm được đê, kè, nạo vét sông Bàu Giang, trạm bơm cưỡng bức, cống tiêu, hồ điều hoà phía nam, các trục tiêu thoát nước chính của đô thị...
“Để làm được điều này cần huy động các nguồn lực khác (vốn vay WB, ADB, vốn ngoài ngân sách…) để từng bước đầu tư hoàn chỉnh hệ thống thoát nước, góp phần giảm thiểu tình trạng ngập do mưa tại đô thị. Ngoài ra, góp ý của các đại biểu khai thác quỹ đất ven sông Bàu Giang cũng là phương án khả thi để tạo nguồn vốn chỉnh trị sông Bàu Giang vừa phục vụ mục tiêu phát triển đô thị”, Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Văn Nguyên nói.
Quy hoạch đô thị ven sông, khớp nối hạ tầng thoát nước
Chia sẻ tại buổi tọa đàm, các đại biểu cho rằng, những năm qua, đô thị hóa nhanh đã thay đổi bộ mặt thành phố theo hướng văn minh hiện đại. Tuy nhiên, việc phát triển nhanh khiến hạ tầng giao thông và các hạ tầng thiết yếu chưa kết nối đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu cư dân và đòi hỏi về chất lượng sống đô thị. Điển hình như, đợt ngập lụt cuối năm 2021 đã ảnh hưởng rất lớn sự phát triển thành phố, người dân đặt ra yêu cầu cấp bách mà thành phố phải tập trung giải quyết.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Văn Nguyên, quy hoạch khu vực phía nam TP.Quảng Ngãi sẽ hướng tới các phân khu đô thị mật độ cao, đô thị xanh và đô thị biển với tổng diện tích 70 nghìn ha. Khu vực này được định hướng phát triển nhiều dự án đô thị thời gian tới, trong đó tập trung khai thác cảnh quan ven sông Bàu Giang, phát triển một số công viên lớn như công viên khu vực Nghĩa Lộ ven sông Bàu Giang khoảng 10ha. Bên cạnh Khu đô thị Phú Mỹ đang phát triển rất tốt thì khu vực xung quanh cũng sẽ được tập trung phát triển vùng đô thị xanh và đô thị nghỉ dưỡng phía đông.
Theo quy hoạch đô thị phía nam TP.Quảng Ngãi, những khu đô thị mới sẽ được xây dựng theo tiêu chí quy hoạch đô thị loại 2, hướng tới đô thị loại 1. “Khi phát triển đô thị về phía nam, thành phố rất quan tâm khai thác điều kiện cảnh quan và lợi thế sông Bàu Giang. Theo tôi, việc tận dụng cảnh quan ven sông để phát triển đô thị là xu hướng của các thành phố hiện nay, đây là lợi thế TP.Quảng Ngãi cần khai thác. Khu vực đô thị Phú Mỹ sau này sẽ hình thành trục cảnh xanh, đẹp, phù hợp với nhu cầu nghỉ dưỡng và cải tạo vấn đề khí hậu, nâng chất lượng đời sống cư dân”, Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Văn Nguyên cho hay.
 |
| , ông Phạm Hoàng Việt, Trưởng phòng Phát triển đô thị và Hạ tầng kỹ thuật, Sở Xây dựng |
Chia sẻ về quy hoạch đô thị TP.Quảng Ngãi, ông Phạm Hoàng Việt, Trưởng phòng Phát triển đô thị và Hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng), định hướng quy hoạch TP.Quảng Ngãi nhấn mạnh vai trò quan trọng của đô thị ven sông, hướng biển. Trong đó, mục tiêu phát triển các khu đô thị mới đồng bộ hiện đại bên cạnh chỉnh trang các khu dân cư hiện hữu để hình thành trục đô thị, cảnh quan điểm nhấn. Để thực hiện mục tiêu này, TP.Quảng Ngãi sẽ xây dựng hệ thống thoát nước mưa riêng qua các con sông Trà Khúc, Bàu Giang, sông Vệ… với 10 phân khu.
Cùng với đó là chỉnh trị dòng chảy các dòng sông, xây dựng hệ thống hồ điều hòa đảm bảo thoát nước tốt cho đô thị, giảm lũ cho TP.Quảng Ngãi. Theo ông Việt, những năm qua, TP.Quảng Ngãi mới tập trung phát triển đô thị khu vực ven sông Trà Khúc, chưa quan tâm nhiều tới sông Bàu Giang. Việc phát triển đô thị dọc sông Bàu Giang trong tương lai là hướng đi chính xác, cần tập trung phát triển.
 |
| Lưu vực sông Bàu Giang chảy qua phía nam TP.Quảng Ngãi sẽ được đầu tư chỉnh trị và hệ thống thoát nước cho vùng đô thị phía nam. |
Phân tích giải pháp chống ngập, Trưởng Ban pháp chế HĐND tỉnh Nguyễn Mạnh Thắng nhìn nhận, quy hoạch đô thị và vấn đề chống ngập, thoát nước gắn chặt với nhau. Muốn quy hoạch đô thị tốt phải chú ý vấn đề chống ngập lên hàng đầu. Thực tế quy hoạch đô thị Quảng Ngãi hiện còn nhiều bất cập, chưa đồng bộ hạ tầng dẫn tới vấn đề ngập lụt khi xảy ra biến đổi thời tiết. Để có quy hoạch đô thị về phía nam đạt mục tiêu đề ra vừa hiện đại vừa xanh, sạch đẹp và bền vững cần có nhiều giải pháp tổng thể. Trong đó, quy hoạch phải ăn khớp, đảm bảo tính hiện đại và đồng bộ, gắn với cấp thoát nước và chống ngập úng đô thị.
Bài, ảnh:
H.P
